Zapraszamy do zapoznania się z odpowiedziami na najczęstsze pytania dotyczące zapewniania dostępności architektonicznej. Materiały zostały przygotowane na podstawie ekspertyz indywidualnych realizowanych w ramach projektu OWDA z uwzględnieniem Standardów Dostępności Centrum Projektowania Uniwersalnego Politechniki Gdańskiej.
W jaki sposób zapewnić dostęp do planu budynku osobom niewidomym lub słabowidzącym?
Istnieje kilka rekomendowanych rozwiązań:
- Udostępnianie wypukłych planów budynku na prośbę osoby zainteresowanej. Może to być wydruk dostępny w punkcie informacji lub przekazany (przesłany) bezpośrednio do danej osoby. Dzięki temu będzie miała czas zapoznać się z planem jeszcze przed wizytą w budynku.
- Umieszczenie opisu audiodeskrypcyjnego dostępności poszczególnych pomieszczeń na stronie podmiotu publicznego. Opis ten powinien być również dostępny przez skanowanie QR kodu umieszczonego na tablicy informacyjnej. Dodatkowo, informacji na ten temat może udzielać portier lub inna osoba z obsługi budynku.
Wciąż popularnym, choć rzadziej rekomendowanym rozwiązaniem, jest umieszczenie planów tyflograficznych na postumencie. Zalecamy, aby plany rozmieszczone były w tym samym miejscu na każdej kondygnacji. Do tyfloplanów na parterze powinno prowadzić pierwsze odgałęzienie od ścieżki głównej pasa prowadzącego w holu. Ważne jest także, aby była zachowana możliwość podjazdu do postumentu wózkiem (choć osoby na wózku rzadko z tego korzystają) oraz aby prowadziły do niego ścieżki kierunkowe systemu FON.
Jak wybrać system nawigacyjno-informacyjny i o czym pamiętać przy jego instalacji?
Instalując system nawigacyjno-informacyjny w obiekcie należy zwrócić szczególną uwagę na to, by nie wprowadzał on dodatkowych dźwięków w przestrzeni danego obiektu. Informacje powinny być odczytywane bezpośrednio na smartfonie użytkownika. Dzięki temu nie będą przeszkadzać innym osobom znajdującym się w budynku, zwłaszcza tym w spektrum autyzmu. Rekomendowanym rozwiązaniem jest nawigacja po obiekcie z wykorzystaniem specjalnej aplikacji. Lokalizuje ona użytkownika na podstawie np. wewnętrznej sieci WiFi. Rozwiązanie to jest bardziej elastyczne i może służyć wszystkim użytkownikom.
Nazwy rynkowe różnych systemów nawigacyjno-informacyjnych pomagających w orientacji przestrzennej osobom niewidomym i słabowidzącym to: Smartbox, Step-Hear, ToTuPoint, YourWay.
W jaki sposób umożliwić bezpieczne poruszanie się po schodach osobie ze szczególnymi potrzebami?
Przede wszystkim, w najważniejszych miejscach budynku należy wprowadzić system informacji fakturowej. W tym celu należy wprowadzić linie kierunkowe, faktury informacyjne (np. sztruks) oraz pola ostrzegawcze (ścięte kopułki lub stożki).
Konieczne jest także odpowiednie oznakowanie klatki schodowej oraz samych schodów. Dla osób z niepełnosprawnością wzroku szczególnie ważne jest odpowiednie oznakowanie biegu schodów w dół. Aby uniknąć ryzyka upadku przy dojściu do schodów, na górnym spoczniku należy zamontować pas ostrzegawczy. Powinien znajdować się on w odległości 50-60 cm od krawędzi pierwszego górnego stopnia oraz być wykonany z faktury typu B o szerokości minimum 60-80 cm. Przed dojściem do schodów z dolnego spocznika zaleca się ułożyć fakturę uwagi (typ C1) o głębokości minimum 80-90 (zalecane 120) cm i szerokości biegu schodowego. Faktura ta powinna się znaleźć w odległości do 30 cm od krawędzi pierwszego stopnia. Przy ciągłości poręczy nie wymaga się stosowania faktur ostrzegawczych na poszczególnych spocznikach między piętrami. Pierwszy i ostatni stopień biegu schodowego musi być oznaczony kontrastowo na płaszczyźnie poziomej i pionowej pasem o szerokości minimum 5 cm. Kontrast barwny powinien wynosić 70% LRV*. Pasy powinny być montowane na stopnicy i podstopnicy tak, aby były widoczne przy schodzeniu oraz wchodzeniu po schodach.
Poręcze powinny być wysunięte poziomo na minimum 30 cm przed pierwszym i ostatnim stopniem. Wydłużenie to pozwala osobom z niepełnosprawnością ruchową lub z zaburzeniami równowagi na wsparcie się na początku i końcu schodów (np. w celu przełożenia kuli lub laski do drugiej ręki). Osobom niewidomym pomaga zorientować się, gdzie schody się kończą. Poręcze przyschodowe należy wykonać w taki sposób, aby pochwyt dłonią był pewny i umożliwiał swobodne przesuwanie dłoni wzdłuż poręczy. Jeżeli końce poręczy schodów wchodzą w światło skrajni ciągu pieszego, ich końce powinny być zawinięte w dół i oznaczone kolorem kontrastowym do otoczenia. Zaleca się stosowanie ciągłości poręczy na schodach o wielu biegach, przy spocznikach do 2,0 m.
* LRV- współczynnik odbicia światła czyli stosunek strumienia światła odbitego od padającego.
Czym różni się podnośnik hybrydowy od podnośnika nożycowego?
Podnośnik hybrydowy to urządzenie łączące funkcjonalność schodów i podnośnika pionowego. Gdy urządzenie nie jest użytkowane nie zajmuje miejsca, a ze schodów można korzystać w całej ich szerokości. Aby skorzystać z platformy, schody „chowają się” pod spocznikiem lub w posadzce (w zależności od wybranego rozwiązania).
Podnośnik nożycowy (pionowy z przesunięciem poziomym) to urządzania pozwalające na pokonanie wysokości kilku stopni i nie zajmujące miejsca potrzebnego na komunikację. Cała konstrukcja zamontowana jest pod posadzką. W chwili użytkowania fragment posadzki podnosi się i pozwala użytkownikowi na pokonanie różnic wysokości.
Jak dostosować kabinę windy do potrzeb osób niewidomych i niedowidzących?
Winda powinna być wyposażona w sygnały dźwiękowe informujące o przyjeździe dźwigu oraz o zamykaniu się drzwi. W przypadku, kiedy winda zatrzymuje się na więcej niż dwóch poziomach wymagana jest instalacja głosowa, która powinna informować o kierunku poruszania się kabiny i na którym przystanku zatrzymuje się w danej chwili winda.
W kabinie windy powinna być zainstalowana sygnalizacja alarmowa z możliwością komunikacji „uwięzionych” w kabinie z obsługą techniczną. Instalacja alarmowa powinna sygnalizować odebranie zgłoszenia o awarii.
Zaleca się kabinę wyposażyć w ekran LCD, na którym mogą być przekazywane komunikaty w Polskim Języku Migowym. Głośność komunikatów głosowych w windach należy dostosować do poziomu hałasu otoczenia. Jeśli jest on istotnie zmienny (różnice ponad 20 dB), system emisji komunikatów należy wyposażyć w układ regulujący poziom głośności w zależności od hałasu otoczenia.
Przyciski panelu sterowniczego w kabinie windy powinny być umieszczone na wysokości 0,8-1,2 m nad podłogą. Kabina windy i panele kontrolne powinny być dobrze oświetlone. Przyciski na panelu sterowniczym powinny mieć symbole wypukłe i/lub być opisane pismem Braille'a. Osie przycisków alarmu i drzwi powinny być usytuowane na wysokości nie mniejszej niż 90 cm i nie więcej niż 140 cm od poziomu podłogi kabiny.
W przypadku panelu numerycznego przyciski wyboru przystanków powinny znajdować się nad przyciskiem alarmowym. Natomiast przyciski pojedyncze powinny być ustawione w jednym rzędzie, pionowo lub poziomo (zalecane), odpowiednio: od dołu do góry przy układzie pionowym i od lewej w układzie poziomym. Gdy przycisków jest więcej, rozmieszczenie ich powinno być mijankowe dla lepszego rozpoznania kolejności pięter. Do istniejącego panelu w windzie należy dodać naklejki z nadrukiem w piśmie wypukłym oraz alfabecie Braille’a. Naklejki można zamontować na przyciskach lub obok nich.
Jak powinno się oznaczyć poszczególne pomieszczenia aby były dostępne dla osób niewidomych i niedowidzących?
Pomieszczenia w budynku powinny być opisane za pomocą oznaczeń wypukłych i alfabetu Braille’a. Oznaczenia te powinny znajdować się na powierzchniach pionowych obok drzwi w odległości max. 10 cm. Zaleca się montowanie pochylonych listew (patrz rys. 5) na wysokości klamki tj. ok. 1,1 m, co zdecydowanie ułatwia odnalezienie informacji osobom niewidomym i słabowidzącym.
Jak w odpowiedni sposób oznakować schody mieszczące się w budynku?
Dla osób z niepełnosprawnością wzroku szczególnym zagrożeniem podczas schodzenia są schody prowadzące w dół. Aby uniknąć ryzyka upadku przy dojściu do schodów na górnym spoczniku należy w odległości 50-60cm od krawędzi pierwszego górnego stopnia zamontować pas ostrzegawczy z faktury typu B o szer. min. 60-80 cm. Przed dojściem do schodów z dolnego spocznika należy w odległości 90 cm od krawędzi pierwszego stopnia ułożyć fakturę uwagi (typ C1) o głębokości min. 80-90 (120) cm i szerokości biegu schodowego. Przy ciągłości poręczy nie wymaga się stosowania faktur ostrzegawczych na poszczególnych spocznikach między piętrowych. Pierwszy i ostatni stopień biegu schodowego musi być oznaczony kontrastowo na płaszczyźnie poziomej i pionowej pasem o szerokości min 5 cm. Pasy powinny być montowane na stopnicy i podstopnicy tak, aby były widoczne przy schodzeniu, jak i wchodzeniu po schodach.
Kontrast barwny dla oznaczeń montowanych na krawędziach stopni nie powinien być mniejszy niż 70% LRV. Dopuszcza się wykonanie całego stopnia o barwie kontrastującej (o wartości min. 50% LRV) względem okładziny spocznika i pozostałych stopni.
Poręcze powinny być wysunięte poziomo na min. 30 cm przed pierwszym i ostatnim stopniem. Wydłużenie to pozwala osobom z niepełnosprawnością ruchową lub z zaburzeniami równowagi na wsparcie się na początku i końcu schodów (np. w celu przełożenia kuli do drugiej ręki), a osobom niewidomym zorientować się, gdzie schody się kończą. Poręcze przyschodowe należy wykonać w taki sposób, aby pochwyt dłonią był pewny i umożliwiał swobodne przesuwanie dłoni wzdłuż po poręczy. Jeżeli końce poręczy schodów wchodzącą
w światło skrajni ciągu pieszego, ich końce powinny być zawinięte w dół i oznaczone kolorem kontrastowym do otoczenia. Zaleca się stosowanie ciągłości poręczy na schodach o wielu biegach, przy spocznikach do 2,0 m.
Na co zwrócić uwagę przy montażu systemu nawigacyjno-informacyjnego?
Instalując system nawigacyjno-informacyjny w obiekcie, należy zwrócić uwagę na to, aby nie wprowadzał on dodatkowych dźwięków
w przestrzeni urzędu. Informacje powinny być odczytywane bezpośrednio na smartfonie użytkownika, aby nie zaburzać percepcji innym, w tym osobom w spektrum autyzmu. Rekomendowanym rozwiązaniem jest nawigacja po obiekcie z wykorzystaniem dedykowanej aplikacji lokalizująca użytkownika na podstawie wewnętrznej sieci WiFi. Rozwiązanie to jest bardziej elastyczne i może służyć wszystkim użytkownikom.
Nazwy rynkowe różnych systemów nawigacyjno-informacyjnych pomagających w orientacji przestrzennej osobom niewidomym i słabowidzącym to: Step-Hear, ToTuPoint, Smartbox, YourWay, Beacon.
W jaki sposób przygotować informację na temat mapy miejsca w formie dotykowej?
Często stosowane tablice z planami tyflograficznymi nie są rekomendowanym rozwiązaniem. Osoby niewidome wskazują wady takich rozwiązań i niechętnie z nich korzystają. Rozwiązaniem preferowanym jest udostępnianie wypukłych planów budynku na prośbę,
w formie przenośnego wydruku dostępnego w punkcie informacji lub z przesyłką do klienta, tak aby mógł on zapoznać się z planem przed wizytą w urzędzie.
Innym rekomendowanym rozwiązaniem jest umieszczenie opisu audiodeskrypcyjnego dostępności poszczególnych pomieszczeń i udostępnienie go na stronie podmiotu także poprzez skanowanie QR kodu umieszczonego na tablicy informacyjnej.
Ponadto informacji o rozkładzie pomieszczeń w formie głosowej udzielać może portier.
Jak oznaczyć windę i jej lokalizację w budynku?
Informacja o dojściu do windy powinna znaleźć się już po wejściu do obiektu np. przy głównej tablicy z opisem poszczególnych wydziałów. Należy rozważyć stworzenie spójnej informacji wizualnej dla całego budynku, która będzie uwzględniała również informację w postaci piktogramów. Informacje kierunkowe wskazujące dojście, powinny być umieszczane w punktach decyzyjnych, m.in. w pobliżu klatek schodowych. Informację o tym jakie pomieszczenia znajdują się na każdym z pięter zaleca umieścić się również w windzie.
O czym należy pamiętać, planując instalację infokiosku w punkcie obsługi klienta?
Infokiosk powinien być wyposażony w interfejs dostosowany do wymagań osób ze szczególnymi potrzebami, w tym osób poruszających się na wózkach (ergonomia przycisków i widoczność ekranu),osób z niepełnosprawnością wzroku (kontrast napisów, informacja w piśmie Braille’a i przyciski oznaczone symbolami lub pismem dotykowym, możliwość podłączenia indywidualnych słuchawek w celu odsłuchania wyświetlanych informacji) i Głuchych (informacje tłumaczone na Polski Język Migowy).
Umiejscowienie infokiosku nie powinna zawężać przejścia, a przed nim należy zapewnić pole manewrowe o wymiarach 150 x 150 cm.
Na co zwrócić uwagę przy montażu tablic multimedialnych?
W przypadku tablic multimedialnych należy zwrócić uwagę, aby były ona czytelne zarówno dla osób z niepełnosprawnością wzroku, jak i osób poruszających się na wózku. Dotyczy to m.in. odpowiedniego konta ustawienia tablicy ok 40 stopni lub by panel dotykowy (jeśli dotyczy) nie był wyżej niż 140 cm. Ponadto urządzenie powinno być dostępne dla osób Głuchych, dlatego każda z informacji powinna być przetłumaczona na Polski Język Migowy.
Dla osób z niepełnosprawności wzroku informacje przedstawione na wyświetlaczu powinny być odczytywane. W tym wypadku dobrym rozwiązaniem jest zapewnienie możliwości podłączenia indywidulanych słuchawek.
Czym kierować się, planując lokalizację windy zewnętrznej?
Przy projektowaniu komunikacji pionowej i lokalizacji dźwigu należy kierować się następującymi zasadami:
- usytuowanie dźwigu zapewniało dostęp do wszystkich kondygnacji w budynku;
- dźwig powinien być zlokalizowany jak najbliżej głównego wejścia do budynku.
Taka lokalizacja zapewni równe traktowanie wszystkim użytkownikom. Rekomendowaną lokalizacją powinna być elewacja boczna przy wejściu głównym i zastosowanie w tym miejscu windy z kabiną przelotową. Dźwig powinien być zgodny z normą PN-EN 81-70: 2021-09. Norma ta zawiera wytyczne dotyczące wymiarów kabiny i koniecznych elementów jej wyposażenia. Minimalna wielkość kabiny powinna wynosić 110 x140, co umożliwia korzystanie z windy przez większość osób poruszających się na wózkach razem z asystentem. Należy pamiętać, że skorzystanie z windy nie powinno wymagać osób trzecich.
Jak zorganizować oczekiwanie na ewakuację przez osoby z niepełnosprawnościami?
Aby przeprowadzić szybką i bezpieczną ewakuację osób ze szczególnymi potrzebami, przestrzeń wewnętrzna, jak i organizacja terenów zewnętrznych powinna być przygotowana w taki sposób, aby osoby z ograniczeniami mobilności i percepcji mogły w sposób dla nich czytelny rozpoznać kierunek ewakuacji i szybko, najlepiej w sposób samodzielny, opuścić zagrożony obiekt.
W przypadku budynków parterowych na drogach ewakuacji nie mogą występować żadne przeszkody i utrudnienia w poruszaniu się. Droga ewakuacji powinna być dostępna dla osób z niepełnosprawnością ruchową, tzn. na trasie przebiegu ewakuacji ze strefy zagrożenia do stref zbiórki na zewnątrz nie powinny występować progi większe niż 2 cm. Natomiast w przypadku obiektów wielokondygnacyjnych należy zastosować rozwiązania umożliwiające samodzielne dotarcie na parter obiektu lub zorganizowanie odpowiednich bezpiecznych pomieszczeń schronienia wewnątrz budynku. Pomieszczenia te powinny być bezwzględnie projektowane, gdy w obiekcie nie ma specjalnych wind do ewakuacji w czasie pożaru.
Takie miejsca schronienia powinny być odpowiednio zabezpieczone, o zwiększonej ochronie przeciwpożarowej i odpowiednio wyposażone w środki ochrony pożarowej i komunikacji z ekipami ratowniczymi. Pomieszczenia oczekiwania powinny być czytelnie oznaczone.
Pomieszczenia bezpieczeństwa czy schronienia należy lokalizować w pobliżu dróg ewakuacyjnych jako wydzieloną część klatek ewakuacyjnych lub jako niezależne pomieszczenia o podwyższonej ochronie przeciwpożarowej w bliskiej odległości od drogi ewakuacji. Miejsca oczekiwania osób z niepełnosprawnością zlokalizowane na klatkach schodowych nie mogą ograniczać szerokości dróg ewakuacyjnych.
Miejsce oczekiwania powinno być wyposażone w środki gaśnicze, koce ochronne i specjalny wózek lub krzesło do ewakuacji osób
o ograniczonych możliwościach ruchowych. Dodatkowo miejsce oczekiwania powinno być wyposażone w urządzenia komunikacji, pozwalające na dwukierunkową łączność ze służbami odpowiedzialnymi za ewakuację. Łączność powinna zapewnić z jednej strony informację dla służb ratowniczych, w którym z pomieszczeń bezpieczeństwa znajdują się osoby z niepełnosprawnością, a z drugiej strony osobom będącym w tych pomieszczeniach dać pewność, że mogą bezpiecznie oczekiwać na pomoc. Zapewnienie dwukierunkowej łączności w zdecydowany sposób może ograniczyć wybuch paniki podczas ewakuacji. Urządzenia wyposażenia pomieszczenia oczekiwania powinny podlegać okresowym kontrolom.
Gdzie powinny znajdować się miejsca parkingowe dla osób ze szczególnymi potrzebami?
Miejsca parkingowe dla osób ze szczególnymi potrzebami, w tym dla osób z niepełnosprawnościami, przy obiektach użyteczności publicznej i miejscach rekreacji powinny być usytuowane w bezpośrednim sąsiedztwie głównych, dostępnych dla wszystkich użytkowników wejść do budynku lub też stref wejściowych w przestrzeni publicznej.
Liczba miejsc parkingowych powinna zależeć od funkcji i wielkości budynku czy określonego terenu. Miejsca postojowe dla osób z niepełnosprawnością powinny być zlokalizowane w odległości maksymalnie do 10 m od dostępnego wejścia do budynku lub przestrzeni, a jeżeli nie jest to możliwe dopuszcza się zwiększenie tej odległości do maksymalnie 50m. Liczbę i sposób urządzenia miejsc postojowych, lokalizowanych w obrębie danej inwestycji, należy dostosować do wymagań ustalonych w decyzji o warunkach zabudowy lub miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, z uwzględnieniem potrzebnej liczby miejsc postojowych dla osób ze szczególnymi potrzebami.
Bezpieczna skrajnia ruchu pieszego musi uwzględniać podstawowe parametry ergonomiczne osób o ograniczonej mobilności. Zalecana minimalna szerokość ciągu pieszego wolnego od przeszkód powinna wynosić 2 m, co pozwala na swobodne mijanie się dwóch osób na wózkach lub dwóch osób z osobą w wózku. W przypadku braku możliwości zachowania skrajni trasy wolnej od przeszkód należy co maksimum 25 m przewidzieć miejsca mijania się o szerokości min. 1,8 m oraz długości nie mniejszej niż 2 m.
Jakie są zalecenia dla stosowania automatyki drzwiowej?
Zastosowanie automatyki drzwiowej jest skutecznym sposobem przeciwdziałania barierze, jaką stanowi ciężkie skrzydło drzwiowe. Zalecamy zastosowanie pełnej, bezobsługowej automatyki czujnika ruchu lub podczerwieni.
W strefie wejściowej zaleca się zastosowanie automatyki drzwiowej, która ułatwia osobom ze szczególnymi potrzebami wejście do budynku.
Czujniki powinny być tak zamontowane, aby wykrywać osoby o różnym wzroście. W przypadku, gdy zastosowanie czujnika automatycznego otwierania drzwi nie jest możliwe, zaleca się stosowanie automatyki uruchamianej przyciskiem, który w przypadku drzwi rozwieranych powinien być umieszczony poza strefą otwierania skrzydła drzwi i zapewniać czas otwarcia wystarczający do skorzystania z nich osobie ze szczególnymi potrzebami.
Jeżeli w strefie wejścia zamontowany jest domofon lub dzwonek, powinien być umieszczony maksymalnie do wysokości 1,4 m (zalecane 1,1 m) i nie niżej niż 0,8 m.
Przycisk powinien być kontrastowy w stosunku do tła, na którym jest zamontowany. Przyciski powinny mieć opis w piśmie Braille’a. Nie dopuszcza się przycisków sensorycznych.
Jakie są zalecenia dla umywalek stosowanych w toaletach dla osób z niepełnosprawnościami?
Umywalka powinna być z niskim syfonem lub bezsyfnowa, a po jej obu stronach należy pozostawić po 20 cm wolnej przestrzeni. Górna krawędź umywalki powinna znajdować się na wysokości 75 – 85 cm od posadzki. Dolna krawędź powinna znajdować się nie niżej niż 60 – 70 cm od posadzki.
Umywalka powinna mieć szerokość 55-65 cm i głębokość 45-55 cm. W budynkach istniejących o ograniczonej przestrzeni dopuszcza się stosowanie umywalek o mniejszych wymiarach, zachowują pole manewrowe przed umywalką. Przed umywalką należy zapewnić przestrzeń manewrową o wymiarach 90 x 150 cm ( jedynie 40 cm tej przestrzeni może znajdować się pod umywalką). Należy przewidzieć uchwyty (uchylne lub stałe) po obu stronach umywalki na wysokości 90 – 100 cm od posadzki, w odległości nie mniejszej niż 5 cm pomiędzy krawędzią uchwytów a umywalką. Uchwyty mogą być obciążane do min. 120 kg.
Zaleca się zastosowanie podajnika na mydło bezdotykowego wyposażonego w czujnik ruchu, ze względu na to, że osoby np. ze spastyką mogą mieć problem z wciśnięciem dźwigni. Dobrym rozwiązaniem jest umieszczenie podajnika nad umywalką dzięki temu nie jest on zbyt daleko i mydło nie kapię na podłogę. Podajnik należy umieścić na wysokości 80 - 110 cm od posadzki, zachowując min. 10 cm przestrzeni nad umywalką. Bateria umywalkowa powinna być uruchamiana automatycznie, przyciskiem lub dźwignią (zaleca się przedłużony uchwyt w odległości maksymalnie 30 cm od krawędzi umywalki). Nie należy stosować baterii uruchamianych przy pomocy kurków. Suszarka, pojemniki na ręczniki powinny być zlokalizowane jak najbliżej umywalki na wysokości 80 – 110 cm od poziomu posadzki na kontrastowym tle (min. 50% LRV). Zaleca się zastosowanie lustra stałego bezpośrednio nad umywalką lub maksymalnie 10 cm nad umywalką do wysokości 2 m.
Jakie wymogi powinna spełniać muszla klozetowa?
W toalecie przystosowanej do potrzeb osób z niepełnosprawnościami należy zastosować miskę ustępową o długości 70 cm. Przy misce ustępowej po obu stronach należy przewidzieć uchwyty w odległości 30 – 40 cm od osi muszli (do osi uchwytów), na wysokości 70 ‑ 85 cm (górna krawędź uchwytów), oraz wystające 10 – 15 cm przed muszlą.
Zaleca się zapewnienie możliwości przesiadania się na miskę ustępową z dwóch stron, zapewniając z obu stron przestrzeń wolną od przeszkód o szerokości 90 cm. W przypadku możliwości tylko jednostronnego przesiadania się, dopuszcza się montowanie jednego opuszczanego uchwytu i jednego mocowanego na stałe – po przeciwnej stronie względem miejsca transferu (uwzględniając powyższe wymiary). Uchwyty mogą być obciążane do min. 120 kg.
Górna krawędź deski powinna się znajdować na wysokości 42-48 cm. W przypadku większej ilości kabin, co najmniej jedna miska ustępowa powinna być obniżona 10 cm lub powinien być zapewniony podnóżek do korzystania z toalety przez osoby niskorosłe lub dzieci. Deska klozetowa powinna być jednolita, bez wycięć i stabilna.
Oś muszli powinna znajdować się minimum 45 cm od ściany. Spłuczka powinna być uruchamiana automatycznie lub ręcznie. Zaleca się aby przycisk uruchamiający spłuczkę znajdował się z z boku miski ustępowej na wysokości 80 – 110 cm. Podajnik papieru toaletowego powinien się znajdować na wysokości 60 – 70 cm od posadzki w okolicy przedniej krawędzi miski ustępowej.
Jakie wymogi powinna spełniać muszla klozetowa?
W toalecie przystosowanej do potrzeb osób z niepełnosprawnościami należy zastosować miskę ustępową o długości 70 cm. Przy misce ustępowej po obu stronach należy przewidzieć uchwyty w odległości 30 – 40 cm od osi muszli (do osi uchwytów), na wysokości 70 ‑ 85 cm (górna krawędź uchwytów), oraz wystające 10 – 15 cm przed muszlą.
Zaleca się zapewnienie możliwości przesiadania się na miskę ustępową z dwóch stron, zapewniając z obu stron przestrzeń wolną od przeszkód o szerokości 90 cm. W przypadku możliwości tylko jednostronnego przesiadania się, dopuszcza się montowanie jednego opuszczanego uchwytu i jednego mocowanego na stałe – po przeciwnej stronie względem miejsca transferu (uwzględniając powyższe wymiary). Uchwyty mogą być obciążane do min. 120 kg.
Górna krawędź deski powinna się znajdować na wysokości 42-48 cm. W przypadku większej ilości kabin, co najmniej jedna miska ustępowa powinna być obniżona 10 cm lub powinien być zapewniony podnóżek do korzystania z toalety przez osoby niskorosłe lub dzieci. Deska klozetowa powinna być jednolita, bez wycięć i stabilna.
Oś muszli powinna znajdować się minimum 45 cm od ściany. Spłuczka powinna być uruchamiana automatycznie lub ręcznie. Zaleca się aby przycisk uruchamiający spłuczkę znajdował się z z boku miski ustępowej na wysokości 80 – 110 cm. Podajnik papieru toaletowego powinien się znajdować na wysokości 60 – 70 cm od posadzki w okolicy przedniej krawędzi miski ustępowej.
Jak wybrać pętlę indukcyjną?
Pętle indukcyjne powinny być zgodne z normą PN EN 60118-4. Określa ona m.in. poziom dopuszczalnych zakłóceń zewnętrznych (co jest istotne w istniejących budynkach ze starą instalacją) oraz oznakowanie piktogramem zgodnym z ETSI EN 301 462 (2000-03).
Zakup pętli zawsze powinien wiązać się z konsultacją z ekspertem w tym zakresie, ze względu na warunki, gdzie docelowo ma być montowana. Nie wszędzie jest to możliwe. Jest to wrażliwy sprzęt, ze względu na możliwość zakłóceń pola elektromagnetycznego.
Często to firma sprzedająca pętle jest w stanie pomóc określić jakiego rodzaju pętla indukcyjna jest odpowiednia. Zajmują się również odpowiednim ustawieniem pętli zgodnie z obowiązującą normą.
W jaki sposób zapewnić dostępność osobom niedosłyszącym w punkcie obsługi klienta?
Aby zapewnić dostęp dla osób niedosłyszących należy przewidzieć stanowisko wyposażone
w pętle indukcyjną. Najlepszym rozwiązaniem będzie pętla indukcyjna stanowiskowa montowana na stałe pod blatem. Zakup pętli zawsze powinien wiązać się z konsultacją
z ekspertem w tym zakresie, ze względu na warunki, gdzie docelowo ma być montowana.
Nie wszędzie jest to możliwe. Jest to wrażliwy sprzęt, ze względu na możliwość zakłóceń pola elektromagnetycznego. Często to firma sprzedająca pętle jest w stanie pomóc określić jakiego rodzaju pętla indukcyjna jest odpowiednia.
Zajmują się również odpowiednim ustawieniem pętli zgodnie z obowiązującą normą.
W przypadku wielu stanowisk dopuszcza się stosowanie przenośnych pętli stanowiskowych, które powinny być brane pod uwagę, jedynie jeżeli nie ma możliwości zainstalowania pętli stanowiskowej np. metalowy blat lub ograniczenia techniczne. Osoba podchodząca do takiego stanowiska musi poprosić o włączenie takiej pętli, co za tym idzie musi być ona odpowiednio ustawiona, a pracownik musi być przeszkolony z jej obsługi. Pętla ustawiona na danym stanowisku nie powinna być przesuwana aby nie zmieniać kąta jej ustawienia. Do takiej pętli może być konieczność zakupienia dodatkowego mikrofonu, ponieważ jakość dźwięku odbierana przez wbudowany mikrofon jest bardzo słaba (gdy pracownik jest w odległości 0,5-1,0 m). Posiadanie pętli indukcyjnej przenośnej nie powinno być traktowane jak zapewnienie dostępności, a jako alternatywne rozwiązanie.
Pętle indukcyjne powinny być zgodne z normą PN EN 60118-4. Określa ona m.in. poziom dopuszczalnych zakłóceń zewnętrznych (co jest istotne w istniejących budynkach ze stara instalacją) oraz oznakowanie piktogramem zgodnym z ETSI EN 301 462 (2000-03).
Zaleca się wydzielanie dodatkowego pomieszczenia cichej obsługi/pomieszczenia wyciszenia dla osób ze szczególnymi potrzebami (np. sprzężoną niepełnosprawnością, niepełnosprawnością intelektualną) w pobliżu sali obsługi mieszkańców.
accordion title="Czy lepiej jest zainstalować podnośnik zewnętrzny, czy windę?"}
Podnośnik pionowy w obudowie zewnętrznej zainstalowany przy elewacji jest rozwiązaniem zgodnym z tzw. racjonalnymi usprawnieniami, lecz nie spełnia wszystkich wymagań w zakresie pełnej dostępności zgodnej z ideą projektowania uniwersalnego. Podnośniki pionowe posiadają ograniczenie dla osób z trudnościami manualnymi przy jego obsłudze – konieczność przytrzymywania przycisku podczas ruchu podnośnika. Jeżeli osoba nie ma dostatecznie sprawnych rąk, musi przemieszczać się takim podnośnikiem z pomocą innej osoby, bądź być uzależniona od obsługi podnośnika.
accordion title="Jak powinny być przebudowane schody, by spełniały wymaganiom dostępności"}
- krawędzie pierwszego i ostatniego stopnia w biegu schodowym zaleca się oznaczyć pasami o szerokości min. 5 cm na całej ich szerokości, w kolorze kontrastującym z ich nawierzchnią (min. 70% LRV) na stopniu i podstopnicy;
- przed schodami prowadzącymi w dół należy zastosować - w odległości 50-60 cm od krawędzi najwyższego stopnia w biegu schodowego - pas ostrzegawczy w postaci faktury (typu B1 ,,ścięte kopułki”) o szerokości min. 60 cm, w kontrastowym kolorze w stosunku do nawierzchni stopni (min. 70 % LRV);
- przed biegiem schodowym prowadzonymi do góry zaleca się wprowadzić pola uwagi przez zastosowanie faktury (typu C1 ,,sztruks”) o wymiarach 120 cm x 90 cm w kontrastowym kolorze do nawierzchni stopni (min. 30 % LRV);
- zaleca się stosować na końcach poręczy informację dotykową w alfabecie Braille’ai/lub pismo wypukłe np. wejście do szkoły + strzałka w górę;
- pochwyty poręczy powinny mieć formę owalną o średnicy od 3,5 do 4,5 cm, umieszczone na dwóch wysokościach 75 i 90 cm i wysunięte poza pierwszy i ostatni stopień w poziomie na długości 30 cm;
- jeśli poręcz wchodzi w światło skrajni ciągu pieszego, zaleca się oznaczyć poręcz kolorem kontrastującym z otoczeniem na poziomie 50% LRV;
- należy zapewnić pole manewrowe 2,00 x 2,00 m poza przestrzenią otwierania drzwi;
- zaleca się zastosować przed wejściem wycieraczki z oczkami ≤ 2 cm, co zapobiegnie utknięcia koła (wózki lub z inne pomoce do przemieszczania się) lub laski osoby niewidomej. Powinna być ona ułożona w taki sposób, by jej powierzchnia była na jednym poziomie z chodnikiem/posadzką. Wycieraczka powinna być stabilnie przymocowana do podłoża;
- próg w drzwiach nie powinien być wyższy niż 2 cm i zaleca się wyróżnienie jego kolorystycznie na poziomie min. 50% LRV
accordion title="Jakie wymagania związane z dostępnością powinny spełniać windy?"}
Winda powinna być zgodna z normą PN-EN 81-70: 2021-09. Norma ta zawiera wytyczne dotyczące wymiarów kabiny i koniecznych elementów jej wyposażenia.
Dodatkowe wymagania dla dostępnych dźwigów rekomendowane w standardzie OWDA , zgodnie z normą EN 81-70:
- zaleca się zastosować kontrast pomiędzy windą (drzwi kabiny lub obrys), a sąsiednimi powierzchniami. Różnica wartości współczynnika odbicia światła (LRV) powinna wynosić minimum 30 % (zalecane 50%);
- zaleca się obok drzwi windy (po prawej stronie) pod przyciskiem przywoławczym zamieścić informację z numerem kondygnacji w postaci wypukłych cyfr o wysokości co najmniej 4 cm lub/i zapis alfabetem Braille’a, łatwy do lokalizacji przez osoby z niepełnosprawnością wzroku – wystająca półka nachylona pod kątem 30÷60˚ na wysokości ok.1,1 m od posadzki;
- przed windą należy zapewnić odpowiednią przestrzeń oczekiwania i powierzchnia manewrową dla wózka inwalidzkiego o wymiarach min. 1,5 (szerokość) x 1,6 m (zalecane min. 2,5 x 2,5 m);
- oznaczenia przystanku na panelu przywoławczym windy powinny być zapisane w alfabecie Braille’a i/lub pismem wypukłym;
- należy pamiętać o wprowadzeniu informacji kierunkowej wskazującej lokalizację windy wewnątrz obiektu w punktach decyzyjnych;
- zaleca się, aby przycisk przywoławczy windy był zawsze po prawej stronie w przypadku drzwi teleskopowych, a po stronie uchwytu w przypadku drzwi skrzydłowych;
- w przypadku drzwi skrzydłowych należy przewidzieć informację głosową lub dotykową o ich rodzaju;
- panel przywoławczy powinien być w kontraście do tła ( min. 30 % LRV);
- przyciski panelu przywoławczego (góra/dół) powinny mieć informację zapisaną w alfabecie Braille’a i/lub pismem wypukłym;
- przycisk przywoławczy powinien być na wysokości 80 – 120 cm;
- na poszczególnych kondygnacjach próg pomiędzy kabiną, a posadzką nie powinien być większy niż 2 cm;
- szerokość drzwi kabiny powinna wynosić min. 90 cm;
- dźwig powinien być wyposażony w czujniki ruchu zabezpieczające przed uderzeniem drzwiami;
- kabina powinna posiadać poręcz na wysokości 90 cm;
- panel sterowania w kabinie powinien być na wysokości 80-120 cm;
- wewnętrzny panel sterujący powinien znajdować się w odległości min 50 cm od narożnika kabiny;
- panel sterowania w kabinie powinien posiadać opisy w alfabecie Braille’a i/lub piśmie wypukłym;
- zaleca się, aby przyciski pięter umieścić w jednym rzędzie w pionie lub poziomie;
- przycisk przystanku ewakuacji powinien być wyróżniony kolorem oraz odróżniać się wysokością od pozostałych;
- oznaczenia przycisków powinny być umieszczone na przycisku lub z jego lewej strony w odległości 1,0-1,5 cm;
- nie należy stosować panelów dotykowych;
- kabina powinna być wyposażona w system komunikacji głosowej z pętlą indukcyjną. Głośność komunikatów głosowych powinna być dostosowana do poziomu hałasu otoczenia;
- zaleca się wyposażenie kabiny w kamerę;
- kabina powinna umożliwiać komunikację ,,uwięzionych” z obsługą techniczną;
- ściany kabiny powinny być matowe niepowodujące odblasków i olśnieni;
- kabina windy i panel sterowania powinny być dobrze oświetlone;
- zaleca się wyposażenie kabiny w system alarmowy z funkcją komunikacji wideogłosowej z możliwością podłączenia online do tłumacza PJM. Należy pamiętać, że skorzystanie z windy nie powinno wymagać pomocy osób trzecich.